Onderhoud kapitaalgoederen

Wat willen we?
In 2019 hebben de regiogemeenten samen met veel andere partijen de visie Regionale Adaptatie Strategie Rijk van Maas & Waal ondertekend. In deze visie staan veel ambities, doelen en maatregelen om de negatieve gevolgen van wateroverlast, droogte, hitte en overstromingen te voorkomen of te verminderen. In een uitvoeringsprogramma staat wat prioriteit heeft, wat we regionaal of lokaal gaan doen en welke partijen bij welke maatregelen betrokken zijn. Er is in ieder geval een bewustwordingscampagne nodig om inwoners duidelijk te maken dat de klimaatverandering eraan komt, dat we ons daarop moeten voorbereiden en dat de overheid niet alles kan en wil oplossen. Ook inwoners en organisaties staan aan de lat om maatregelen te nemen. Er moet hierbij een goede balans zijn tussen maatregelen die de gemeente voorbereidt en uitvoert en ruimte geven aan initiatieven van inwoners en organisaties.

Wat hebben we?

Wat is nodig?
Op diverse plekken hebben inwoners hinder of overlast van water door hevige regenbuien. Vooral Breedeweg, Beek, het centrum van Groesbeek en Heilig Landstichting zijn plekken die hiermee regelmatig te maken hebben. We maken onderscheid tussen wateroverlast en waterhinder. Met overlast bedoelen we dat er daadwerkelijk schade op treedt aan privé of gemeentelijke eigendommen. Met hinder bedoelen we situaties waarbij water op straat staat. Overlast heeft de hoogste prioriteit.

In 2019/2020 zijn we gestart met het project Wateroverlast Breedeweg. Samen met het Waterschap treffen we maatregelen in en rond de kern van de Breedeweg, om zo de wateroverlast te verminderen. Een bewustwordingscampagne zoals hierboven genoemd, maakt deel uit van het project. De geplande projectduur voor wateroverlast Breedeweg is 2020 tot en met 2024. Verder bekijken we in de andere kernen wat nodig is.

Daarnaast hangt het omgaan met hevige neerslag samen met de hemelwaterzorgplicht van de gemeente. Hemelwater gaat via het oppervlak maar gedeeltelijk ook via het rioolstelsel. Het houdt daarom verband met elkaar. De invulling van de zorgplicht staat in het Gemeentelijk Rioleringsplan Berg en Dal.

Stand van zaken Voorjaarsnota
De DPRA-subsidie (DeltaPlan Ruimtelijke Adaptatie) is afgestemd met de regio en is in maart aangevraagd. Voor een overzicht van de projecten in Breedeweg verwijzen we naar resultaat 2.4.3 van programma 2 in de begroting.

Voor het project “Water werkt” is recent een pilot uitgevoerd waarbij een nieuw stuk goot  is aangelegd. Deze nieuwe goot maken we van beton waar we stenen in drukken. Hierdoor krijgt deze dezelfde uitstraling als de bestaande goot, maar is de goot gemakkelijker te onderhouden. Medio juni weten we de resultaten van deze pilot en kunnen we de bevindingen meenemen in het onderhoud van de rest van het project Water Werkt in Beek.

In het verleden hebben wij in Heilig Landstichting infiltratie-units geplaatst. Hierdoor kan hemelwater in de bodem infiltreren. Vitens is aan het onderzoeken of ze het grondwaterbeschermingsgebied richting Heilig Landstichting kunnen verschuiven. Als dat gebeurt, dan mogen we hoogstwaarschijnlijk niet meer zomaar infiltreren. Het verplaatsen van het beschermingsgebied kan dus gevolgen hebben voor het gebruik en/of in stand houden van onze infiltratie-units.

Stand van zaken Jaarrekening
We zijn nog bezig met de aanbesteding voor het project “water werkt” in Beek. We verwachting dit begin volgend jaar af te ronden.

Het project rondom het grondwaterbeschermingsgebied Heumensoord heeft bij Vitens enige tijd stilgelegen. Dit najaar is dit door Vitens opnieuw opgestart door middel van een kennismakingsgesprek.
We hebben Vitens gevraagd om de consequenties voor de kern Heilig Landstichting goed in beeld te brengen.

De DPRA-subsidie is inmiddels toegekend door het Rijk. Dat betekent dat er vanuit deze subsidie een stevige bijdrage is voor project Breedeweg van € 784.000.

Wat kost het?
De totale project omvang van aanpak extreme wateroverlast in Breedeweg bedraagt € 8 miljoen, waarbij het Waterschap € 3,65 miljoen bijdraagt. Daarnaast ramen we € 0,3 miljoen aan bijdragen van derden.

In het meerjaren investeringsplan is een bedrag van ruim € 3,1 miljoen beschikbaar voor de aanpak van extreme wateroverlast. Het plan is nog niet volledig gedekt. Deze dekking halen we uit extra subsidies en/of een versoberde uitvoering van de maatregelen.

De gemeenteraad heeft de afgelopen jaren voor de aanpak van wateroverlast € 900.000 beschikbaar gesteld. Dit bedrag is gestort in de bestemmingsreserve aanpak extreme wateroverlast. Hiermee dekken we de een deel van de kapitaallasten voor de investeringen van de aanpak van wateroverlast.   

Bij gecombineerde projecten (bijvoorbeeld; groen, wegen en riolering) op het Meerjaren investeringsplan is ook aandacht voor het hemelwater. In die plannen maken we ruimte om water tijdelijk op te vangen en in het gebied te verwerken.

Stand van zaken Voorjaarsnota

• Aanpak wateroverlast

De regio heeft ingestemd met de DPRA (DeltaPlan Ruimtelijke Adaptatie) aanvraag, waarbij Berg en Dal een behoorlijk beroep mag doen op de gezamenlijke beschikbare middelen, namelijk € 965.000 van de € 3,1 miljoen. In juni verwachten we het antwoord van het Rijk. Daarnaast heeft de provincie toegezegd de maatregelen aan de provinciale weg voor haar rekening te zullen uitvoeren voor € 600.000. Rond de zomer zal er een update van dit project aan de raad gegeven worden.
Voor het overige zijn er sinds de vaststelling van de kredieten geen bijzondere bijstellingen te melden. Momenteel werken we vooral aan de benodigde grondverwerving en voorbereiding voor de inrichting van de percelen op de hoek Hemeltje/Knapheideweg.

Breedeweg maakt ruimte voor water
Een van de maatregelen is deelname aan operatie steenbreek. In de praktijk betekent dat; stenen eruit, groen erin! We zijn nu bezig met de voorbereiding van deze maatregel uit het klimaatfonds.

Klimaatfonds
Met het Klimaatfonds zetten we in op stimuleren we maatregelen die we nemen om de negatieve effecten van klimaatverandering tegen te gaan. Allereerst willen we het afkoppelen van hemelwaterafvoer door particulieren stimuleren. Daarvoor zijn we een regeling op aan het stellen. Verder willen we uit het Klimaatfonds maatregelen die voortvloeien uit het Regionaal Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie (RUP) betalen, voor zover deze een relatie met water hebben. In het RUP zijn in totaal negen speerpunten benoemd, die we met voorrang oppakken. Voor de uitvoering van de speerpunten neemt elke deelnemer een deel van de kosten voor zijn rekening. Voor zover de speerpunten betrekking hebben op de waterhuishouding doen we een beroep op het aan het Gemeentelijke Rioleringsplan gekoppelde Klimaatfonds. Voor de meeste speerpunten moet op dit moment nog een plan van aanpak worden uitgewerkt.

• Gemeentelijk rioleringsplan (GRP)

Het GRP is inmiddels geactualiseerd en we werken nu met het nieuwe GRP 2021-2025. In dit GRP is onder andere jaarlijks geld opgenomen voor het afkoppelen van de openbare ruimte.

Stand van zaken Jaarrekening
De DPRA-subsidie is inmiddels toegekend door het Rijk (€ 784.000).
Daarnaast hebben we een extra subsidieverzoek ingediend in het kader van het derde Plattelandsontwikkelingsprogramma (afgekort Pop3). Dit betreft een Europese regeling die door de provincie wordt uitgevoerd. De aanvraag is positief beoordeeld.
Het gaat om een bedrag van € 1,5 miljoen. We kunnen nog niet rekenen met dit bedrag. Of het tot uitkering komt, zal pas in 2024 blijken. Dat heeft niet direct met het project zelf te maken. In principe was er binnen de regeling geen ruimte meer, maar de inschatting is geweest dat de in eerste instantie ingediende projecten binnen deze Pop3 regeling niet allemaal doorgang vinden, waardoor er mogelijk sprake is van vrijval.  

Het al dan niet toegekend krijgen van de Pop3 subsidie heeft geen financiële consequenties voor het project. De dekking zoals oorspronkelijk voorzien in het GRP blijft leidend. Dat geldt ook voor het vooralsnog ontbrekende deel in de dekking.

De afkoppelregeling is sinds november van start gegaan. Inwoners kunnen subsidie krijgen. Daarvoor moeten zij hun daken van het rioolstelsel afkoppelen, én regenwater in hun eigen tuin opvangen. Inmiddels hebben we ongeveer 50 aanvragen ontvangen, waarvan er zes uitgevoerd en betaald zijn.