Onze buurt

Met het door de raad vastgestelde Actieplan Duurzaamheid, werken we in onze gemeente langs verschillende lijnen aan duurzaamheid.

Duurzame energie

• Het Loket Duurzaam Wonen Plus adviseert onze inwoners over energie besparen. Hoewel het Loket een groot deel van het jaar alleen maar digitaal bereikbaar was, vonden onze inwoners de weg naar het loket. Wel is een afvlakking te zien van de groei. De verwachting is dat deze afvlakking van tijdelijke aard is.
• Er zijn in 2021 in totaal 41 leningen Toekomstbestendig Wonen/duurzaamheidslening verstrekt. Daardoor is € 168.321,00 uitgeleend.
• De haalbaarheidsstudies voor vier (pilot)projecten voor zonneparken en twee initiatieven op specifieke locaties lopen. Er zijn nog geen vergunningen afgegeven.
• Er is een project “Zon op Dak bij bedrijven” uitgevoerd. Daarin zijn door acht bedrijven voor in totaal bijna 12.000 zonnepanelen aan rijkssubsidies aangevraagd. Deze subsidies zijn inmiddels toegekend. Dit jaar hopen we de zonnepanelen te kunnen laten plaatsen.
• Er is een voorzichtig begin gemaakt met een discussie over windmolens. Er is een kennissessie in de raad geweest en in de toekomstwijzer leefomgeving Berg en Dal zijn de inwoners ook naar hun mening gevraagd.

Aardgasvrij wonen

• In 2021 hebben we de transitievisie warmte opgesteld en hebben wij een webinar over de warmtetransitie georganiseerd. De warmtetransitie ligt ter besluitvorming aan de raad voor.
• Wij zijn begonnen met het opleiden van 10 energiecoaches. Dit organiseren wij samen met een lokale initiatiefgroep; Duurzaamheidscafé Berg en Dal.
• Om straks uitvoering te geven aan de transitievisie warmte is een subsidie van €3.990.754 aangevraagd voor een Proeftuin Aardgasvrije Wijken. In het begin van het tweede kwartaal 2022 is er duidelijkheid over de toekenning.

Duurzame mobiliteit

• Verouderde straatverlichting vervangen we planmatig door LED-verlichting. Conform planning zijn dit jaar circa 250 masten vervangen.
• De laadpaalinfrastructuur binnen onze gemeente wordt steeds verder opgebouwd. Op dit moment zijn er in onze gemeente circa 25 openbare laadpalen voor elektrische auto’s. Dit is volgens planning. Omdat de concessie binnenkort afloopt, doen we binnen Gelderland en Overijssel mee aan een gezamenlijke aanbesteding voor een nieuwe concessie. De Laadpaalvisie die nog ontwikkeld wordt dient als input.

Circulaire Economie

• Onder de vlag van Green Destinations lopen er twee pilots op gebied van circulariteit in de sector toerisme. Als gevolg van Covid-19 hebben de pilots vertraging opgelopen, waardoor er nog geen resultaten beschikbaar zijn.
• Circulair bouwen is opgenomen in de prestatieafspraken met de woningcoöperaties.
• Circulariteit is meegenomen in de dit jaar opgestelde werkafspraken voor duurzame nieuwbouw. Deze geven wij mee aan projectontwikkelaars om hun nieuwbouwprojecten te verduurzamen.

Klimaatadaptatie

• Elders in de Jaarrekening wordt nader ingegaan op de invulling hiervan.

Samen duurzaam handelen

• We besteden veel aandacht aan onze inwoners om ze te helpen energie te besparen. Het uitzetten van de RRE-subsidie leidde tot een buitengewoon grote vraag naar de Groene Bon. Met deze voucher konden huiseigenaren bijvoorbeeld LED-lampen en tochtstrips aanschaffen. In totaal zijn 2.250 vouchers van €40,- uitgegeven, circa 97% van de vouchers zijn ingeleverd. Een vergelijkbare subsidie voor huurders is niet aan ons toegekend.
• We zijn gestart met het verkennen hoe wij inwoners die gebukt gaan onder energiearmoede kunnen helpen.
• We zijn begonnen met het verkennen van de mogelijkheden om ondernemers te helpen om een verduurzamingsslag te maken;
• We ondersteunen de evenementensector om te verduurzamen. Organisatoren van de 11 grootste evenementen hebben we samengebracht. Een expert heeft een workshop gegeven over verduurzaming van evenementen, we hebben individuele ondersteuning aangeboden en kennis gedeeld. Organisatoren zijn enthousiast over deze aanpak, die in 2022 een vervolg krijgt.
• De Regionale Energie Strategie (RES1.0) is vastgesteld. RES2.0 is opgestart. In dat kader is begonnen met een plan van aanpak voor een Plan-MER, en een uitvoeringsplan.
• In regionaal verband werken we aan gezamenlijke inkoop van aardgas, inkoop van stroom, het Loket Duurzaam wonen Plus, Duurzaam inkopen in de GWW-sector en we zetten een gezamenlijk concessie uit om laadpalen te plaatsen. Daarnaast verkennen we de mogelijkheid om mee te gaan doen in een Gelders project voor banden op spanning.
• We doen mee in de groene metropoolregio. Wij leveren de speerpunttrekker voor het thema Water & Klimaatadaptatie in de regionale opgave Circulaire Regio.

Duurzaam organiseren

• Het zwembad de Lubert is voorzien van een Cloud Energy Optimizer. Hiermee verminderen we het energieverbruik.
• Sommige acties vragen constante aandacht zoals het verbeteren van de informatie over duurzaamheid op onze gemeentelijke website. Onder meer de Regionale Energie Strategie, de transitievisie warmte en de ontwikkeling van een laadpaalinfrastructuur en vroegen meer aandacht dan verwacht. Hierdoor kon er geen extra energie op het verbeteren van de informatie over duurzaamheid op onze gemeentelijke website gezet worden. Komend jaar pakken we dit structureler op.

De RUP is vastgesteld, waarna gestart is met de verschillende speerpunten. We doen actief mee aan de 9 regionale speerpunten: Agenda Landelijk gebied, Herstel blauwe motor, Stenen eruit en groen erin, Klimaatbestendig op weg, Klimaatafspraken in de bouw, Hitteplannen, Klimaatbestendigheid in prestatieafspraken, Communicatie en Klimaatkennis op orde.

De gemeente heeft bijna 1 miljoen gekregen van het Rijk uit de Impulsregeling Klimaatadaptatie voor de uitvoering van het project Breedeweg maakt Ruimte voor Water. We zijn gestart met de uitvoering van de in totaal meer dan 40 te nemen maatregelen.

De gescheiden inzameling van luiers en incontinentiemateriaal is in juli 2021 gestart. Onze inwoners doen heel goed mee. We zamelen meer in dan we verwacht hadden, zelfs zoveel dat de inzamelcontainers soms te vol zitten. Naar aanleiding van de eerste ervaring is bijgestuurd, bijvoorbeeld door aanpassingen aan de containers, locaties en ledigingsfrequentie. We houden dat voortdurend in de gaten en sturen bij waar nodig.

Sinds 2022 zamelen we restafval eens per 4 weken aan huis in. Er staan tijdelijk aparte containers voor tariefzakken op de milieustraten. We monitoren het gebruik daarvan om te bepalen of en wanneer we met die extra service stoppen.

We verlenen extra service voor een beperkt aantal inwoners die door (medische) omstandigheden veel afval hebben.

Op de basisscholen is gescheiden inzameling gestart. We zetten nu steeds meer in op het educatieve deel.

Het lokaal verwerken van bermmaaisel is niet gelukt vanwege het uitblijven van goede (financiële) afspraken te maken met de maaiaannemer.

De bermen zijn wel een aantal maal zwerfafvalvrij gemaakt.

Inmiddels wordt ons bladbakkenblad lokaal verwerkt. Ook dat past binnen het landelijke onderzoek naar de verwerking van organisch afval.

Tevens stimuleren we het verminderen van restafval bij onze evenementen en onze toeristische accommodaties. Zie info bij 2.4.1.

De Afkoppelregeling is vastgesteld door de Raad en sinds halverwege november 2021 operationeel.

De pilot bij het project “water werkt” is positief beoordeeld en de opdracht wordt nu aanbesteed.

Overleg met Nijmegen heeft plaats gevonden. Zij hebben vooral nog een aantal vragen omtrent de potentiële overstort. Hiervoor is nader onderzoek nodig. Dat wordt z.s.m. opgestart.

Project rondom het grondwaterbeschermingsgebied Heumensoord heeft bij Vitens enige tijd stil gelegen. Afgelopen najaar is dit door Vitens opnieuw opgestart door middel van een kennismakingsgesprek. Sindsdien zijn er nog geen nieuwe ontwikkelingen.

De DPRA-subsidie is toegekend.

In september zijn de plannen voor het eerste gedeelte van stroombaan 1 gepresenteerd aan de omwonenden. Hieruit volgden geen grote wijzigingen en daarna zijn de maatregelen waterhuishoudkundig doorgerekend en hebben er nog enkele (technische) aanpassingen plaats gevonden. De laatste hand wordt nu gelegd aan het technische ontwerp, waarna aanbesteding kan gaan plaats vinden.

Voor stroombaan 2 (de waterstroom vanaf Klein Amerika) zijn de grondverwervingsgesprekken afgerond. Met alle eigenaren is overeenstemming bereikt. De formele overdracht van gronden vindt in februari/maart plaats. Het plan is verder uitgewerkt en er is met een (klein) gedeelte (vanaf de Bredeweg) reeds een aanvang gemaakt met de uitvoering. Een bestaande duiker wordt vergroot. Bij elke fase informeren we de betreffende bewoners vooraf en stellen op basis van hun informatie waar nodig de plannen bij.

Het sportteam Forte Welzijn heeft in 2021 samen met de vaste samenwerkingspartners SPOG, Condor, Montessori College, Uniek Sporten en Kwiek Actieve leefstijl activiteiten georganiseerd om onze inwoners meer te laten bewegen en het sport- en beweegaanbod te versterken. De jaarplannen van de vaste samenwerkingspartners zijn afgestemd op de ambities en inhoud van het Lokaal Sportakkoord. In de jaarrapportage sportstimulering zullen de in 2021 behaalde resultaten worden getoond.

Het lokale sport- en beweegakkoord raakt steeds beter bekend in de gemeente Berg en Dal.  Inmiddels hebben 32 organisaties hun handtekening onder het akkoord gezet en daarmee aangegeven bij te willen dragen aan het gezamenlijk doel om onze inwoners meer te laten bewegen en het sport- en beweegaanbod in Berg en Dal te verbeteren. Vanuit het akkoord zijn in 2021 19 initiatieven ondersteund vanuit inwoners en organisaties om onze inwoners aan het sporten en bewegen te krijgen.

In 2021 zijn de volgende acties ingezet, opgestart of afgerond:

• Er hebben, ondanks corona, een aantal preventieve cursussen plaatsgevonden. Een daarvan is de MHFA (Mental Health First Aid). Deelnemers krijgen meer begrip voor mensen met bijvoorbeeld dementie of psychiatrische problemen en krijgen handvatten om hiermee om te gaan. Met het project Samenleven in de wijk willen we leren wat er nodig is om mensen met een psychische kwetsbaarheid langer in de wijk te kunnen laten wonen. We kijken naar voorzieningen, preventie en ook naar de buurt en de buren. We betrekken hier ook externe partners bij en natuurlijk ook ervaringsdeskundigen.
• Het project de Welkome Wijk is ontwikkeld onder andere door de HAN en Trimbos Instituut en biedt een bestaand format om de sociale basis in een buurt te versterken. Hierdoor draagt dit bij aan begrip voor elkaar en het terugdringen van eenzaamheid.
• In december is besloten dat we Dekkerswald gaan transformeren van instellingenterrein naar een zorgzame buurt. In 2022 zal deze zorgzame buurt verder richting krijgen.
• De voormalige Gerardus Majella school is verbouwd en heet nu 'Het Zevenheuvelenhuis'. Er wonen 20 mensen met dementie, waardoor de wachtlijst behoorlijk is gekrompen.  
• Veel bestaande wijkvoorzieningen, zoals de zogenaamde Inlopen, het spreekuur op locatie van het sociaal team en allerlei soorten groepsbijeenkomsten, hebben we in stand gehouden. Helaas ging er afgelopen jaar door corona soms tijdelijk een streep door de gezamenlijke voorzieningen of werden de mogelijkheden beperkt.

De vervanging van speeltoestellen heeft iets vertraging opgelopen. We willen een intensieve samenwerking met bewoners en kinderen en dat was/is door de coronamaatregelen moeilijker.

De speelplek in de Nesciostraat in Beek is wel vervangen. De nieuwe speelplek is een mooi resultaat van een intensieve samenwerking met buurtbewoners en kinderen.

De vervanging van de speelplek aan de Roerdompstraat in Beek realiseren we in maart 2022. De andere twee plekken schuiven door naar de zomer van 2022.

Door een aantal personele wisselingen heeft de evaluatie van de mobiliteitsvisie nog niet plaatsgevonden. In 2022 maken we daar een nieuwe planning voor.

Voor Breedeweg zijn de maatregelen deels uitgevoerd; deels nemen we ze later mee tijdens het onderhoudsproject in de Pastoor Hoekstraat. Ook voor Ooij en Leuth nemen we enkele aanpassingen later mee, in diverse onderhouds- en ruimtelijke projecten in de omgeving van de scholen.

De aanpak voor 2021 is daarmee afgerond. In 2022 bekijken we opnieuw waar we met verkeersmaatregelen de veiligheid verder kunnen verbeteren.

De laatste aanpassingen voeren we begin 2022 uit. In overleg met betrokkenen en op basis van meldingen over obstakels op fietsroutes, beoordelen we of het verstandig is om een nieuwe subsidie aan te vragen.

De verkeersbesluiten voor het verlagen van de snelheid naar 60 km/uur zijn genomen of liggen nog ter inzage. Het aanpassen van de bebording volgt spoedig daarna.

De voorbereidingen voor het realiseren van een twee richtingen fietspad zijn gestart. Afhankelijk van de mogelijkheden om grond te kunnen aankopen proberen we in 2022 tot realisatie over te kunnen gaan.

Zie verder de informatienota VB/Raad/21/01192 Motie 20: meer ruimte voor de fietser, geagendeerd voor de raad van 19 mei 2022 met alle lokale, regionale en landelijke ontwikkelingen, acties en samenwerkingen op het gebied van het verbeteren van onze fietsinfrastructuur.

In november is besloten om de bezuiniging voor 2022 deels terug te draaien. Daardoor is er in dat jaar €100.000,- beschikbaar om actief aan de slag te gaan met het wegnemen van obstakels. In 2021 is de Stichting Ongehinderd gestart met het inventariseren van aanwezige obstakels. Het verwijderen van obstakels staat voor 2022 op de planning.

De ontwikkeling van de TOP heeft een tijd stil gelegen. Inmiddels zijn de gesprekken over de mogelijkheden weer opgestart. In 2022 verwachten we dat er duidelijkheid is over de mogelijke realisatie.

In overleg met Vitaal Kekerdom en de werkgroep verkeer is besloten om het huidige parkeerbeleid (deels parkeerverboden, deels parkeren voor vergunninghouders) voor onbepaalde tijd door te zetten. Deze maatregelen hebben de parkeeroverlast in het toeristische seizoen niet geheel opgelost, maar wel enigszins verbeterd/verlicht. De gemeente blijft in overleg met Vitaal Kekerdom en andere betrokkenen zoals Staatsbosbeheer over eventuele verbeteringen of ontwikkelingen in de toekomst.

Op basis van een discussienota die in de Raad is behandeld gaan we opdracht geven voor aanpassingen aan delen van de Ooijse Bandijk. Daar zullen we de 60 km/uur uitstraling versterken. Bij clusters woningen zullen we 30 km/uur maatregelen uitwerken. De planning is om dat in 2022 af te ronden.

De aanstelling van een gezamenlijke ondermijningscoördinator en het integrale ondermijnings-overleg Tweestromenland, waar specifieke signalen/casussen worden behandeld in samenwerking met o.a. politie, ODRN en RIEC, is structureel gemaakt. Zo mogelijk worden strafrechtelijke en bestuursrechtelijke maatregelen ingezet tegen bijv. fraude en drugshandel.  

Mede als gevolg van corona is in het algemeen de traditionele criminaliteit (inbraken, diefstallen) wat afgenomen en de digitale criminaliteit (WhatsApp-  en marktplaatsfraude, phishing etc.) toegenomen. Hier is naast opsporing ook met preventieacties op ingezet.

Een regionale evaluatie heeft aangetoond dat de vastgestelde taakverdeling en werkprocessen (met een belangrijke rol voor Meldpunt Bijzondere Zorg van de GGD) hebben gezorgd voor een efficiënte uitvoering van de Wet verplichte GGZ in Gelderland-Zuid binnen het beschikbare budget. In de fase voor toepassing van deze wet is ons gemeentelijk regieteam zeer waardevol gebleken in de aanpak van multiproblem-casussen.

Zowel over het verloop van het regionaal beleidsplan van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid als over de aanpak van de coronacrisis in onze regio is inmiddels een evaluatierapport verschenen, dat op 10 februari jl. aan gemeenteraden is aangeboden. De leer- en verbeterpunten daaruit worden onder regionale coördinatie opgepakt. Het als samenleving omgaan met de geldende coronamaatregelen heeft grote impact gehad op de taakuitvoering van hulpdiensten in 2021.

Voor de taakuitoefening van de BOA’s heeft de coronacrisis natuurlijk een grote betekenis gehad en daarmee ook impact op de gewone werkzaamheden. Een groot deel van 2021 hebben we door omstandigheden feitelijk maar twee BOA’s tot onze beschikking gehad, die vanwege de controle op geldende coronamaatregelen wel veel inzet hebben gepleegd. Door de inzet van drie tijdelijke toezichthouders vanuit extra coronamiddelen waren we toch in staat om onze slagkracht en zichtbaarheid op straat te vergroten in een tijd waarin veel werd gevraagd. De contracten van de ondersteunende toezichthouders zijn eind 2021 geëindigd, deze waren verbonden aan de extra coronasubsidie. De bij ons opgedane werkervaring kunnen zij weer goed benutten voor het zetten van vervolgstappen.

Eind 2021 is gelukkig weer een (nieuwe) derde BOA aangetrokken, zodat we ook formeel weer op sterkte zijn.

Zoals besproken tijdens de begrotingsbehandeling 2022, krijgt iedereen in onze gemeente gelijke kansen. Maar niet iedere wijk heeft daar hetzelfde voor nodig. Op basis van signalen en data worden zaken opgepakt en omgevormd tot een aanpak op maat. Daarmee zijn we gestart in de Stekkenberg. Het actieplan dat is vastgesteld voor deze wijk wordt samen met verschillende partners uitgevoerd. Door corona heeft dat vertraging opgelopen. Toch zijn er mooie resultaten te melden bijvoorbeeld: In de gezondheidsmonitor 2021 scoort de Stekkenberg over de hele linie duidelijk beter dan in 2016; de jeugdconsulenten werken goed en flexibel, de spreekuren van de participatieconsulenten zijn gestart, bij het Peutercafé is een sociaal verpleegkundige van de GGD aanwezig.

Er zijn meer spreekuren in de Stekkenberg waardoor het eenvoudiger is om deel te nemen. Ook is de leefplekmeter afgenomen bij de inwoners. De in december bekend geworden resultaten zullen we in 2022 verder oppakken.

Het voorstel om de bibliotheek in het gemeentehuis te situeren is door de gemeenteraad niet in behandeling genomen. In de plaats daarvan heeft de gemeenteraad in oktober 2021 een toekomstvisie voor de Mallemolen vastgesteld inclusief de huisvesting van de bibliotheek. Daarmee wordt het sociaal cultureel centrum de Mallemolen behouden en weer bruisend gemaakt. Omdat de bezuinigingen op de bibliotheek daarmee niet haalbaar waren zijn deze door middel van een motie voor 2021 teruggedraaid. Bij de begrotingsbehandelingen voor 2022 is de bezuinigingstaakstelling op de bibliotheek ook teruggedraaid. In de loop van 2022 zal moeten blijken in welke omvang de bezuinigingstaakstelling voor 2023 gehaald kan worden.

In 2021 hebben we het monumentenbeleid geactualiseerd in voorbereiding naar de nieuwe Omgevingswet. Er is door uw raad een nieuwe erfgoedverordening vastgesteld en er is een nieuwe verordening vastgesteld die over de taken en werkwijze van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit gaat. In 2022 kijken we wat verder nodig is om erfgoed onder de Omgevingswet goed te borgen onder het nieuwe wettelijk stelsel.

Ten behoeve van monumenten en duurzaamheid is besloten om in de bestaande subsidieregeling kosten voor duurzaamheidsplannen en advies bij monumenten op te nemen. Hiervoor is een aanpassing van de Subsidieverordening instandhouding gemeentelijke monumenten Groesbeek 2015 voorbereid. Ook is een beleidsregel zonnepanelen op en bij beschermde monumenten in concept vastgesteld en ligt nu ter inzage. Hier gaan we mee verder in 2022.

Het afgelopen jaar heeft de gemeente twee monumenten aangewezen: het voormalige politiebureau van Groesbeek en de voormalige instellingskapel van de Sint Maartenskliniek in Ubbergen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft ten behoeve van de UNESCO Werelderfgoednominatie van de Romeinse Limes het archeologisch monument aan het Kops Plateau uitgebreid op het grondgebied van de gemeente. In 2021 hebben we ook opdracht gegeven aan het Monumenten Advies Bureau om de bestaande inventarisaties beeldbepalende en potentiële monumenten te actualiseren.

In de voorjaarsnota schreven we dat het project kerkenvisie door andere gebeurtenissen wat naar de achtergrond is verdwenen. Dat is nog niet veranderd. We merken wel dat kerkeigenaren en initiatiefnemers rondom religieus erfgoed bij concrete vragen en verzoeken de gemeente goed weten te vinden. In goede verstandhouding en met wederzijds respect voor elkaars posities zijn we in gesprek en leveren we maatwerk dat bijdraagt aan de toekomst van dit maatschappelijk vastgoed.  

Na de toekenning van het predicaat UNESCO Werelderfgoed aan het Romeins aquaduct en het Romeinse industriële baksteen- en pottenbakkerijcomplex op de Holdeurn, hebben we verkennende gesprekken gevoerd met de lokale heemkundekringen en de STER om te kijken of het Romeins aquaduct en De Holdeurn toeristisch goed ontsloten zijn en of er verbetering in presentatie mogelijk is.

Voor de uitvoer van de wettelijke taken op het gebied van archeologie maakt de gemeente gebruik van archeologische waardenkaarten. Hierop staat waar we archeologische vindplaatsen verwachten en waar bekend is dat er archeologische vindplaatsen zijn. Dit project is grotendeels uitgevoerd in 2021 door archeologisch adviesbureau RAAP B.V. met input van lokale vrijwilligers die zich verdiepen in archeologie. In het eerste kwartaal van 2022 streven we ernaar om dit project af te ronden.

De klankbordgroep heeft het ontwerp voor het Reiner van Ooiplein aan de buurt gepresenteerd. Met de voorbereiding van de uitvoering van het gekozen scenario zijn we gestart.

Zowel via ons online participatieplatform samenbergendal.nl, een informatiebus op het plein en een enquête in de Rozet hebben we maar liefst meer dan 600 reacties binnengekregen op drie uiteenlopende scenario’s voor het marktplein in Groesbeek en de omgeving. Alle opmerkingen zijn, rekening houdend met de door de raad meegegeven kaders, verwerkt in een Voorlopig Ontwerp. Als de spreekwoordelijke laatste puntjes op de i staan, zullen we het ontwerp aan de gemeenteraad voorleggen.

We hebben enkele bewoners van de Waterstraat Beek over het ontwerp gesproken. Begin 2022 presenteren we het ontwerp aan alle omliggende bewoners en ondernemers. In het eerste kwartaal van het nieuwe jaar willen we met de uitvoering starten.

Op verzoek van de gemeenteraad hebben we het accommodatiebeleid geëvalueerd. De evaluatie hebben we besproken met de accommodatie houdende verenigingen. Zij herkennen zich grotendeels in deze evaluatie inclusief de daarin opgenomen trends. Uit de gesprekken is verder naar voren gekomen dat accommodatiebeheer steeds complexer wordt en dat er een grotere behoefte is aan professionele ondersteuning. Verder is men over het algemeen tevreden over het gevoerde accommodatiebeleid en zijn geen wezenlijke aanpassingen nodig. Wat wel wordt gemist is een verwachting voor de toekomst. Factoren als ledenterugloop, financiële kwetsbaarheid, terugloop van het aantal vrijwilligers en verminderen van bestuurskracht vormen een bedreiging voor de toekomst van verenigingsaccommodaties. Daarom is een koersnotitie aangekondigd met concrete doelen waar we samen met verenigingen aan willen gaan werken.

In 2021 is er veel aandacht besteed aan de begeleiding van ruimtelijke ontwikkelingen in het buitengebied. Door de toenemende conflicterende ruimteclaims in het buitengebied verloopt de planvorming hiervan vaak moeizaam. Verder zien we een toenemende vraag naar functieverandering of –verbreding vanuit agrarische bedrijven. Het Voorbeeldenboek ruimtelijke initiatieven in het buitengebied bewijst hierbij zijn waarde voor initiatiefnemers en gemeente.

Verder stond 2021 in het teken van een grotere nadruk op het behoud en de ontwikkeling van de biodiversiteit en natuurinclusieve landbouw. We hebben van de provincie subsidie ontvangen voor het opstellen van een biodiversiteitsplan en het ondersteunen van projecten die de biodiversiteit moeten vergroten. Veel landschapsprojecten en activiteiten worden in 2022 onder het biodiversiteitsplan nader uitgewerkt en uitgevoerd.  We hebben middels onderzoek of maatregelen ook aandacht geschonken aan het soortenbeleid, zoals akkervogels bij zonnevelden, bevers en jacobskruiskruid in de polder en reptielen in de Spoorkuil.

Tenslotte hebben we al langer lopende succesvolle projecten, zoals het stimuleren van dorpsommetjes, het vergroenen van schoolpleinen en het aanleggen van landschapselementen in het buitengebied voortgezet, evenals de uitvoering van de langjarige onderhoudscontracten in het Voorbeeldgebied Ooijpolder-Groesbeek.

Het onderhoudsbestek is klaar en bij Dar inbesteed. Dat betekent dat Dar de aankomende vier jaar het groen in onze gemeente onderhoud.

Naast het regulier onderhoud, hebben we in het najaar dode bomen en planten vervangen, zodat het groen op peil blijft. Ook hebben we enkele woonstraten groener gemaakt. Bijvoorbeeld door mee te liften op reconstructies maar ook door het uitvoeren van enkele inwonersinitiatieven. Zo hebben we bijvoorbeeld de bomenlaan langs de Zeelandsestraat in Millingen aan de Rijn compleet gemaakt, naar aanleiding van een idee op platform samenbergendal.nl en in de Parachutistenstraat bomen geplaatst op initiatief van en in samenspraak met inwoners.